Teveel zintuiglijke prikkels kunnen fysiek ziek maken

Een prikkel is informatie die binnenkomt via onze zintuigen; zien, horen, ruiken, proeven, voelen (extern) of via onze gedachten of ons lichaam (intern). Bij verminderde belastbaarheid van het brein is er sprake van overprikkeling, een akelige en vaak leidend tot een fysiek ziekmakende, uitputtende situatie waarbij de hersenen de hoeveelheid prikkels niet kunnen verwerken. Er zijn mensen met lichte klachten, maar ook mensen met extreem ernstige klachten.

De meest in het oog springende klachten zijn de neurologische uitvalsverschijnselen, die tijdelijk (kortdurend of langdurig) kunnen optreden.

Wanneer men geconfronteerd wordt met een overdaad aan zintuigelijke prikkels leidt dit bij mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel tot onder meer tijdelijke veranderingen in de aansturing van spiergroepen vanuit hersenzenuwen. Dit is voor anderen merkbaar doordat men dan ongearticuleerd en/of haperend praat, moeite heeft zijn evenwicht te bewaren, niet meer goed kan lopen. Men kan misselijk worden, gaan overgeven, krachtsverlies bemerken.

Men raakt door overprikkeling en optredende klachten vermoeid en bij vermoeidheid neemt de ernst van de klachten toe en kunnen er weer nieuwe klachten tijdelijk ontstaan.

Het herstel van het tijdelijke ziektebeeld ontstaan uit zintuiglijke overbelasting kan weken, maanden en – soms en voor sommigen – jaren duren. Dan spreken we niet van genezing want bij een volgende overprikkeling kan iemand weer ziek worden, en dat kan ook tussentijds waarbij iemand in een chronische situatie kan belanden. Er is helaas geen evidence based therapie of behandeling tegen deze handicap. Exposuretherapie kan mensen zelfs zieker maken.

[*bron onderzoek overprikkeling bij niet aangeboren hersenletsel]

Veel prikkels → Focussen en leren wordt moeilijk. Iemand kan fysieke klachten krijgen naast cognitieve klachten

Overmatig veel prikkels → Informatie opnemen wordt nagenoeg onmogelijk. Iemand kan ziek worden.

Prikkelarme omgeving → Informatie opnemen, gedachten ordenen gaat goed
Chronische overprikkeling → Uitputting waar alleen rust en stilte kan doen herstellen.

Definitie

Overprikkeling door hersenletsel is een toestandsbeeld van een uitputtende situatie die een neurologische oorsprong kent en die ontstaat als er meer cognitieve, emotionele en zintuiglijke (inclusief proprioceptieve en vestibulaire) informatie (in de vorm van prikkels) wordt ontvangen dan de hersenen kunnen verwerken. 
Het kan resulteren in:

• algemene neurovegetatieve disbalans* (autonome zenuwstelsel) met een fight, flight of freeze reactie en/of
• een kortdurende of langdurige verergering van neurologische en cognitieve hersenletsel klachten en/of
• een kortdurend of langdurig presenteren van neurologische en cognitieve hersenletsel klachten.

Er kunnen enkelvoudige klachten zijn of combinaties van neurovegetatieve, neurologische, cognitieve of emotionele hersenletselklachten. bron zie link.

In de door ons gehouden enquête wordt genoemd dat symptomen van overprikkeling door hersenletsel kunnen wisselen per persoon*, per situatie* en per moment*. Dat maakt het soms lastig te herkennen voor zowel de omgeving als voor de persoon in kwestie*. Overprikkeling fluctueert van dag tot dag naar mate er al belasting is gestapeld*. De trigger van overprikkeling verschilt ook per persoon* [*bron enquêtes hersenletsel-uitleg en persoonlijke mededelingen]

Er zijn mensen die milde klachten hebben  maar er zijn ook mensen die zodanig zeer gehandicapt zijn geworden door overprikkeling en mensen die zelfs een ziekenhuis NIET aan kunnen qua prikkels. Dat kan tot ernstige en levensbedreigende situaties leiden als mensen niet behandeld kunnen worden in een ziekenhuis of niet in reguliere woonvoorzieningen kunnen wonen. We kennen helaas ook vele verhalen van mensen, ook kinderen, die in een levensbedreigende uitputting zijn terecht gekomen. Hen rest niets anders dan eerst met rust uit de uitputting komen. Voor hen geldt het NIET dat je prikkels niet altijd moet vermijden. Bij een bijna fatale uitputting is het van levensbelang om je lichaam en het brein tot rust te laten komen.

[*bron enquêtes Hersenletsel-uitleg en persoonlijke mededelingen en o.a. interviews met Gert Jan, Joke en Sibel , Man die anoniem wil blijven] ©Copyright = kopieer deze tekst niet!

Genoemd zijn:

Lichamelijke klachten** en *

Een groot aantal van deze klachten komen overeen met de symptomen van een beroerte!
De klachten verschillen van persoon tot persoon. Klachten presenteren zich ten tijde van een overprikkeling of bestaande klachten van het hersenletsel verergeren. Uit onderzoek** en onze enquêtes* bij mensen met hersenletsel vernamen wij:

• shut down ervaren van de hersenen en het lichaam**
• spierspanning- of krachtverlies of (halfzijdige) uitval in lichaam, ledematen en/of gezicht, spierslapte, drop-attacks**
• verminderde motoriek, ataxie**
• moeite met lopen**
• verlies van coördinatie met lopen**
• verdoofd gevoel aangedane zijde**
• haperend spreken tot overprikkeling voorbij is, spraakapraxie, afasie klachten**
• misselijkheid en /of braken**
• ruis in de oren, oorsuizen, tinnitus**
• vermoeidheid tot uitputtend gevoel tot extreme uitputting** (helaas ook voorbeelden van fatale uitputting)
• epileptische insulten**
• grotere slaapbehoefte **
• slaapproblemen, slapeloosheid (onvermogen te slapen)*
  of teveel slapen*.
• knipperende oogleden of gesloten oogleden**
• hoofdpijn (variërend in ernst)**
• gevoel van een strakke band om het hoofd*, drukkend gevoel in het hoofd*
• nekpijn
• gevoel van een warm hoofd hebben*
• gevoel dat geluid en licht en andere prikkels in het hoofd blijven zitten*
• oogpupil verandert* (een onderzoek aan de VU Amsterdam bewijst dat)
• wegkijken en niet deel meer kúnnen nemen aan het gesprek om zichzelf te proberen te beschermen tegen de prikkels**
• verhoogde hartslag**
• versnelde ademhaling of ingehouden adem**
• wegraken in korte bewusteloosheid, bewustzijnsveranderingen**
• lichte stijging van de lichaamstemperatuur*
• aandrang tot plassen, ontlasten of diarree**
• gevoel van een kater hebben / NAH kater*
• persoonsafhankelijke klachten*
• myoclonieën, abrupte spierschokken bij uitputting door overprikkeling.*

Genoemd wordt dat een aanzienlijk aantal mensen met prikkelgevoeligheid met stormweer, warme, zomerse en tropische temperaturen minder goed functioneert en sneller overprikkeld is**.

[bron **onderzoek overprikkeling bij niet aangeboren hersenletsel en *enquêtes hersenletsel-uitleg en persoonlijke mededelingen] Alle tekst valt onder copyrightbeleid!© We helpen u graag met tekst voor uw website, zie de Pers pagina. kopieer deze tekst niet. ©

 
Als alleen misselijkheid, hoofdpijn, strakke band om het hoofd optreden dan valt dat onder 'de mildere' klachten.

Cognitieve klachten van overprikkeling* 

De klachten verschillen van persoon tot persoon. Klachten presenteren zich ten tijde van een overprikkeling of bestaande klachten van het hersenletsel verergeren.

• hersenmoeheid of neurofatigue met lange hersteltijd van uren, dagen, weken maanden of jaren**
• niet goed meer kunnen denken tot overprikkeling voorbij is**
• woordvindingsproblemen die voorbij gaan als de overprikkeling voorbij is**
• vertraagd denken tot overprikkeling voorbij is**
• verminderde concentratie, informatie opnemen wordt onmogelijk tot overprikkeling voorbij is**
• minder goed kunnen omschakelen*
  
• niet goed meer kunnen handelen**
• geen twee dingen tegelijk kunnen doen**
• hyperactiviteit, verhoogde denkactiviteit**
• verminderde stressbestendigheid*

Dit kan leiden tot een situatie waarin de ernst van de overprikkeling wordt onderschat door zorgprofessionals die onvoldoende getraind zijn hierop alert te zijn.

 [*bron enquêtes hersenletsel-uitleg en persoonlijke mededelingen] Alle tekst valt onder copyrightbeleid!© We helpen u graag met tekst voor uw website, zie de Pers pagina. kopieer deze tekst niet ©

Emotionele klachten*

Vanwege overbelasting in het brein kan iemand kwetsbaarder in de emoties worden. De klachten verschillen van persoon tot persoon. Klachten presenteren zich ten tijde van een overprikkeling of bestaande klachten van het hersenletsel verergeren:

• onmachtig gevoel**
• irritatiegevoelens bij sommigen agressief gedrag, kortaf zijn, snauwen - om de prikkels die ziekmakend kunnen zijn te stoppen**
• bang zijn om weer zo lichamelijk ziek te worden**
• sneller boos worden*
• een ontladingshuilbui**
• emotioneler zijn**
• meer stress ervaren*

[*bron enquêtes hersenletsel-uitleg en persoonlijke mededelingen]Alle tekst valt onder copyrightbeleid!© We helpen u graag met tekst voor uw website, zie de Pers pagina. kopieer deze tekst niet ©  

Sociale gevolgen van overprikkeling* en **

Met onderzoek werden o.a. de lange hersteltijden en de ziekteklachten aangetoond. Uit alle
vragen bleek de ernstig bemoeilijkte participatie op alle fronten **.

De klachten verschillen van persoon tot persoon:

• ernstig bemoeilijkte participatie op alle fronten**
• een gezin met kinderen niet aankunnen**
• eenzaamheid*
• sociaal isolement**
• sociale leven beperkt door lichamelijke conditie**
• niet kunnen meedoen aan het openbare leven**
• niet kunnen meedoen aan gezinsleven, familieleven of vriendenleven**

• niet mee kunnen doen met vrienden**

• niet meer kunnen doen op school
• niet mee kunnen doen met familie**
• niet in openbare ruimtes komen**
• eigen woonomgeving als bron van overprikkeling**
• een langdurig medisch of tandheelkundig traject niet aankunnen **
• niet in een gezelschap kunnen zijn waar mensen door elkaar heen praten omdat men klachten krijgt bij achtergrondgeluid**
• niet deelnemen aan gesprek om te beschermen tegen prikkels**
• niet in gemeenschappelijke ruimtes kunnen verblijven**
• contact met mensen moeten gaan vermijden /minimaliseren om de overload te vermijden**
• niet in reguliere verpleeginstellingen / woonvormen / revalidatieklinieken kunnen verblijven, wegens verergering van klachten /niet prikkelarm zijn* + **

 [*bron onderzoek overprikkeling enquêtes hersenletsel-uitleg en persoonlijke mededelingen ** onderzoek overprikkeling bij NAH daarnaast persoonlijke mededelingen én Sibel Joke] Alle tekst valt onder copyrightbeleid!© We helpen u graag met tekst voor uw website, zie de Pers pagina. kopieer deze tekst niet ©

Langdurige overprikkeling; verregaande gevolgen*

De klachten verschillen van persoon tot persoon:

Het lichaam ervaart overprikkeling als stress, als gevaar en gaat dan stresshormonen produceren. Het leidt eerst tot een (a) alarmfase (meestal vecht of vlucht fase genoemd); (b) weerstandsfase (gericht op het lang weerstand bieden als levenswijze; (c) uitputtingsfase. Dit is een gevaarlijke fase waardoor het in gaat grijpen in lichaamsprocessen.
Het bekendste stresshormoon cortisol kan bij blijvend verhoogde waardes in het bloed leiden tot:

• hart- en vaatklachten
• maag- en darmklachten
• slaapproblemen
• auto-immuunproblemen
• vetstofwisseling problemen
• eiwitstofwisseling problemen
• osteoporose
• spierfuncties
• depressie
• burn-out
• angststoornissen

Cortisol remt de aanmaak van helper T-cellen en macrofagen. Door de vermindering van helper-T cellen kan de aanmaak van antistoffen geremd worden. Cortisol is in veel opzichten een antagonist voor insuline.

[*bron team Hersenletsel-uitleg, enquêtes hersenletsel-uitleg (2016) en persoonlijke mededelingen en *Angst stress en fysiologie, *  The biological basis of disease in adults and children *A more excellent way]

Het is zo belangrijk dat je manieren vindt om overprikkeling te voorkomen, of te reduceren. 

Er zijn veel hersenletselgetroffenen die in een continue staat van uitputting verkeren door chronische overprikkeling*, die nauwelijks of niet te trainen valt* met rust en pauze strategieën*.[bron enquêtes hersenletsel-uitleg 2016] Alle tekst valt onder copyrightbeleid!© We helpen u graag met tekst voor uw website, zie de Pers pagina. kopieer deze tekst niet ©

Chaos in je hoofd*

Wanneer je meer prikkels ontvangt dan je hersenen kunnen verwerken staan er ook nog onverwerkte prikkels in de file. Het kan in de hersenen leiden tot een verkeersopstopping van prikkels. Je zenuwstelsel maakt overuren om alle geluid, beeld, geur, beweging, gedachten een plaatsje te geven. De chaos die dat veroorzaakt kun je vergelijken met de drukte en geluiden tijdens de ochtendspits op de A4 wat ineens een landweggetje is geworden. Begint vervolgens je passagier tegen je te praten, dan is de chaos compleet.

Teveel tegelijkertijd

Een veelheid aan prikkels gelijktijdig, televisie aan en een gesprek voeren, wordt lastig. Nadenken, concentreren, handelen*, het wordt moeilijker. Prikkels verminderen is de enige optie om niet in een staat van uitputting te komen*. Lees meer op de pagina omgaan met overprikkeling.